კიბერ დანა

კიბერ დანა: უნიკალურობა, მოქმედების პრინციპი

კიბერ დანა: კიბოს მკურნალობის დროს, ხშირ შემთხვევაში, ტრადიციული ქირურგიული მეთოდები პოტენციურად ყოველთვის არ არის მისაღები – სხვა ორგანოების სიახლოვე, სიმსივნის მცირე ზომა და სხვა მახასიათებლები იწვევს იმ ფაქტს, რომ ოპერაცია ძალიან საშიში ხდება. ღირსეული არაინვაზიური ალტერნატივაა თანამედროვე სხივური თერაპია, კერძოდ სტერეოტაქტიკური რადიოქირურგია, რომელიც ტარდება კიბერ დანის “CyberKnife” აპარატის გამოყენებით.

კიბერ დანა – “CyberKnife” სისტემაში რა არის უნიკალური?

1. ქირურგიული მკურნალობისგან განსხვავებით, “CyberKnife” სისტემით მკურნალობა არ საჭიროებს ანესთეზიას, ტარდება ამბულატორიულ საფუძველზე, ანუ პაციენტს შეუძლია დარჩეს სახლში ან წავიდეს სამსახურში მკურნალობის მთელი კურსის განმავლობაში, რაც მთავარია – მკურნალობა უმტკივნეულოა. კიბერ დანის სისტემაზე მკურნალობის კურსის ხანგრძლივობა და გამოჯანმრთელების პერიოდი მინიმალურია.
2. კიბერ დანის სისტემა იყენებს პროგრამულ უზრუნველყოფას დასხივების გასაკონტროლებლად რენტგენის გამოსახულების გამოყენებით, რაც საშუალებას იძლევა მუდმივად გაკონტროლდეს სამიზნის პოზიცია და დარეგულირდეს დასხივების მიმართულება, როდესაც სამიზნე მოძრაობს (როდესაც სუნთქვით ან თავად პაციენტი მოძრაობს). ეს ტექნოლოგია ძირეულად განასხვავებს კიბერ დანას მსგავსი სისტემებისგან: ის საშუალებას აძლევს პაციენტებს თავისუფლად ისუნთქონ მკურნალობის დროს და მშვიდად იწვნენ მკურნალობის პროცედურის დროს.
3. ზოგიერთი რადიოქირურგიული მოწყობილობა, მაგალითად: გამა დანა, მოითხოვს პაციენტის თავის ქალაში დახრახნილი მყარი თავის ჩარჩოების გამოყენებას პაციენტის უმოძრაობის უზრუნველსაყოფად. კიბერ დანის სისტემა არ საჭიროებს პაციენტის სრულ უმოძრაობას და გამორიცხავს ასეთ ექსტრემალურ ზომებს. სამაგიეროდ, კიბერ დანის სისტემა იყენებს უახლეს პროგრამული უზრუნველყოფას, რათა თვალყური ადევნოს სამკურნალო სიმსივნის პოზიციას და უზრუნველყოფს ბევრად უფრო კომფორტულ, არაინვაზიურ მკურნალობას.
4. ზოგიერთი სხვა რადიოქირურგიული სისტემისგან განსხვავებით, რომელიც შეიძლება გამოყენებულ იქნას მხოლოდ ტვინის სიმსივნეებისთვის, კიბერ დანა გამოიყენება სიმსივნეების ფართო სპექტრის სამკურნალოდ სხეულის ნებისმიერ წერტილში, მათ შორის ლიმფურ კვანძებში, პროსტატის, ტვინის, ხერხემლის, ფილტვების, ღვიძლის, პანკრეასის და თირკმლები.
5. კიბერ დანას აქვს მკურნალობის განუმეორებელი სიზუსტე. ის ასხივებს სიმსივნეებს სუბმილიმეტრული სიზუსტით, აკმაყოფილებს ყველა მოთხოვნას სტერეოტაქსიური რადიოქირურგისა და სტერეოტაქსიური სხივური თერაპიის სისტემებისთვის. ამ შემთხვევაში, ჯანსაღი ქსოვილები პრაქტიკულად არ არ სხივდება და არ განიცდიან ზემოქმედებას.

კიბერ დანა – მოქმედების პრინციპი

როგორც აღვნიშნეთ, CyberKnife არის სისტემა, რომელიც არაინვაზიურად აწვდის რადიაციის დოზას სასურველ წერტილამდე მილიმეტრის ფრაქციის სიზუსტით, მეზობელი ჯანსაღი ქსოვილების დაზიანების გარეშე. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ტვინის სიმსივნეებზე ზემოქმედებისას, ვინაიდან ნებისმიერმა უზუსტობამ შეიძლება გამოიწვიოს გარკვეული ფუნქციების დარღვევა. ოპერაციები კიბერ დანის გამოყენებით ტარდება სხვა ლოკაციებზეც – მთავარია, რომ ფორმირების საზღვრები იყოს მკაფიო, ხოლო ზომა საშუალებას იძლევა მისი ამოღება ფისტულის ან რადიონეკროზის წარმოქმნის რისკის გარეშე. ის სიმსივნეებიც კი, რომლებზეც სკალპელით ან სხვა ტრადიციული ინსტრუმენტით ვერ მიიღწევა, კიბერ დანისთვის ხელმისაწვდომია.

კიბერ დანის მოწყობილობა მოიცავს ხაზოვან ამაჩქარებელს, რომელიც ქმნის ნაწილაკების ნაკადს და რობოტულ ინსტალაციას თვალთვალის მოწყობილობებით, რომელიც აკონტროლებს და ასწორებს სხივის მიმართულებას, ექსპოზიციის ხანგრძლივობას, მის ინტენსივობას და სხვა პარამეტრებს.

გამა დანა მსგავსია კიბერ დანის მოქმედებით, მაგრამ ის იყენებს რადიოაქტიურ ნაწილაკებს, რომლებიც წარმოიქმნება კობალტის დაშლის შედეგად, ვიდრე რენტგენის სხივები და ემიტერის პოზიციების რაოდენობა ზომით ნაკლებია. პაციენტისთვის მთავარი განსხვავება ისაა, რომ “GammaKnife”-ით მკურნალობისას თავი ფიქსირდება სპეციალურ მეტალის სტერეოტაქსიურ ჩარჩოში, რამაც დამატებით შეიძლება გამოიწვიოს დისკომფორტი პროცედურების დროს, პროცესს შეიძლება დასჭირდეს ანესთეზია. მოწყობილობა შექმნილია თავის ტვინის და კისრის სიმსივნეების სამკურნალოდ.

“კიბერ დანით” მკურნალობა

პაციენტის მომზადების დროს კეთდება ინდივიდუალური თავსაფარი და პლასტმასის ნიღაბი, რაც უზრუნველყოფს თავის კომფორტულ პოზიციას – როგორც აღვნიშნეთ, კიბერ დანა არ საჭიროებს პაციენტის ხისტ ფიქსაციას ოპერაციისთვის. ტარდება MRI, CT და სხვა კვლევები, რომელთა მონაცემები გამოიყენება მკურნალობის კურსის დასაგეგმად: ინტენსივობა, ხანგრძლივობა, გამოსხივების მიმართულება.

კიბერ დანით პროცედურის დროს პაციენტი მოთავსებულია სპეციალურ სამონტაჟო მაგიდაზე. მიუხედავად იმისა, რომ პაციენტი მშვიდად უნდა იწვეს, შესაძლებელია მცირე უნებლიე მოძრაობები – რობოტი მყისიერად ასწორებს ემიტერის პოზიციას. ექიმი აკონტროლებს პროცესს, იმყოფება გვერდით ოთახში და აკვირდება სიტუაციას სპეციალური ფანჯრიდან და სისტემაში ჩართული კომპიუტერის მონიტორით.

სტერეოტაქტიკური რადიოთერაპია ამ მოწყობილობით შეიძლება განხორციელდეს, როგორც ერთი მაღალი ინტენსივობის დასხივების ფორმატში, ასევე რამდენიმე პროცედურის სახით ნაკლებად ინტენსიური ეფექტით. თითოეულის ხანგრძლივობა გასტანს 45 წუთიდან საათნახევარამდე, ამის შემდეგ კი პაციენტს შეუძლია დატოვოს სამედიცინო დაწესებულება და იხელმძღვანელოს ნორმალური ცხოვრების წესით. მკურნალობის ტაქტიკის შერჩევა ხდება ტექნიკის გამოყენების საერთაშორისო პროტოკოლების შესაბამისად დაავადების სპეციფიკისა და პაციენტის მდგომარეობის გათვალისწინებით.

მკურნალობის ჩვენებები

სიმსივნეების სტერეოტაქსიური რადიოქირურგიის ზოგადი ჩვენებები:

• სიმსივნეები, რომლებსაც აქვთ მკაფიოდ შესამჩნევი საზღვარი სადიაგნოსტიკო სურათებზე;
• ქირურგიული მკურნალობის შეუძლებლობა თანმხლები დაავადებების არსებობის ან პაციენტის მიერ ქირურგიული ჩარევაზე უარის გამო;
• დამატებითი სტერეოტაქტიკური რადიოქირურგია პირველადი სიმსივნეზე და ცალკეულ ლიმფურ კვანძებზე დარჩენილ პირველად სიმსივნის სტანდარტული რადიაციული მკურნალობის შემდეგ და რეგიონალური მეტასტაზების უბნებზე;
• სიმსივნე კარგად არის გამოყოფილი მიმდებარე ორგანოებისა და ქსოვილებისგან;
• სიმსივნე ლოკალიზებულია პარენქიმულ ორგანოში;
• ამ ტერიტორიის დასხივების ისტორია;
• ქირურგიული მკურნალობის შემდეგ რეციდივი.

დაავადებები, რომლებზეც ხდება CyberKnife აპარატით მკურნალობა

პათოლოგიური წარმონაქმნები ცენტრალურ ნერვულ სისტემაში:

• მეტასტაზები თავის ტვინში სხვადასხვა ჰისტოლოგიური სტრუქტურის;
• სხვადასხვა ხარისხის დიფერენციაციის გლიომები და გლიობლასტომები;
• ტვინის პირველადი სიმსივნეები;
• ტრიგემინალური ნევრალგია;
• აკუსტიკური ნეირომა;
• ცენტრალური ნერვული სისტემის ავთვისებიანი სიმსივნეები ბავშვებში.

თავისა და კისრის სიმსივნეები:

• ნაზოფარინქსის სიმსივნეები;
• ტონზილისა და რბილი სასის სიმსივნეები;
• ორბიტალური სიმსივნეები;
• კაროტიდის სინუსის სიმსივნეები.

სხვა სიმსივნეები:

• ლოკალიზებული პერიფერიული და ცენტრალური არაწვრილუჯრედოვანი ფილტვის კიბო;
• ღვიძლის პირველადი კიბო;
• პანკრეასის სიმსივნეები;
• ლოკალიზებული პროსტატის კიბო;
• ლოკალიზებული თირკმლის კიბო არაოპერაციულ პაციენტებში;
• ზურგის ტვინის პირველადი და მეორადი სიმსივნეები;
• შეზღუდული ზომის რეტროპერიტონეალური და მენჯის სიმსივნეების რეციდივები;
• ავთვისებიანი სიმსივნეების ერთჯერადი და ერთჯერადი მეტასტაზები ფილტვებში, ღვიძლში, რეტროპერიტონეალურ ლიმფურ კვანძებში.

კიბერ დანით ზოგ შემთხვევაში შესაძლებელია რამდენიმე პათოლოგიური კერის გამაძლიერებელი, ერთდროული დასხივება. მკურნალობის ჩვენებების განსაზღვრის მთავარი პრინციპია დაზიანების მკაფიოდ ვიზუალურად განსაზღვრის უნარი და მისი ლოკალიზაცია პარენქიმულ ორგანოში.